Hoe drink jij je koffie?
Espresso, cappuccino, flat white? De weg kwijt? We leggen het je uit. Hoeveel varianten koffie je ook kunt bestellen in je favoriete koffiebar of zelf thuis kunt maken, de basis is altijd een espresso.
Wil je iemand leren kennen, zorg dan dat je erachter komt hoe deze persoon zijn of haar koffie het liefste drinkt. Ga eens naar een espressobar en probeer te raden wat iemand zal bestellen. Het zal je verrassen.
Wat je ook zal verrassen is dat de meeste mensen eigenlijk niet weten wat ze nu eigenlijk bestellen. Wat is eigenlijk het verschil tussen een cappuccino en een flat white? En wat is eigenlijk een latte macchiato?
Hieronder zetten we de meest voorkomende coffee’s die je in een espressobar kunt bestellen op een rijtje. Bekijk ook onze infographic, helemaal onderaan deze pagina!
De basis: Espresso
De basis is dus altijd een goed gezette espresso. Als koffieliefhebber moet je toch echt weten dat espresso een zetwijze is van koffie. Volgens Italianen wellicht de enige zetwijze, maar er zijn meer. Maar goed, de espresso.
Een goed gezette espresso, let vooral op het woordje ‘goed’. Want er kan een hoop fout gaan bij het maken van een espresso. We zullen er ooit nog wel eens iets over schrijven, maar we focussen ons hier op de juiste zetwijze.
Voor een goede espresso heb je een goede molen nodig. De koffiebonen moeten (zeer) fijn en consistent gemalen zijn. Maal 7 tot 9 gram koffiebonen. De hoeveelheid is afhankelijk van de maling en de druk van de espressomachine. Meestal is de hoeveelheid koffiebonen en de maalgraad het enige wat je kunt instellen. Daarom is de koffiemolen het belangrijkste stuk gereedschap voor de (thuis) barista.
Pomp nu circa 30 ml heet water (90 tot 96 graden Celcius) door de koffie. Hierbij moet de doorlooptijd 25 tot 30 seconden zijn. Dit is een belangrijke regel. Te kort resulteert in slootwater, te lang in bittere drab. En het enige stuurinstrument om deze variabelen op elkaar af te stemmen is de instelling van de koffiemolen.
Ristretto
Een ristretto is een halve espresso. Alle variabelen zijn gelijk, alleen stop je na circa 15 seconden. Het resultaat is een halve hoeveelheid koffie in je kopje. Super sterk. Voor de liefhebber.
Zowel de ristretto als de espresso drink je uit een kopje van 8cl.
Doppio
De dubbele espresso. Verdubbel de hoeveelheid koffie en water. In dezelfde doorlooptijd geeft dat een dubbele hoeveelheid koffie.
De slimme rekenaar zal nu vragend kijken… Inderdaad, daarom is de filterdrager van de doppio anders die voor de (enkele) espresso.
Espresso Macchiato
Een goed gezette espresso met met een beetje perfect opgeschuimd (of geklopt) melkschuim. Alleen het schuim dus. Eerst de espresso in het kopje, daarna met een theelepeltje een beetje schuim op de cremalaag leggen.
Cortado
Een espresso met een beetje warme melk en een beetje schuim. Wel in een klein espressokopje geserveerd.
Dit lijkt wel een beetje op een cappuccino. Alleen met minder melk en melkschuim.
Espresso con panna
Voor de levensgenieter is deze variant bedacht. In het calvinistische Nederland zie je ‘m eigenlijk nooit op de kaart staan. Deze variant is een perfecte espresso afgetopt met een laagje slagroom.
Cappuccino
Iedereen kent de cappuccino. Espresso, melk en melkschuim, van alle drie evenveel.
Een dubbele espresso is alles dubbel, dus ook meer melk. Wil je een drankje met meer koffie dan melk? Bestel dan een cappuccino met een extra shot koffie.
Hoe maak je binnen 40 seconden een Cappuccino?
Begin met de espresso. Gewoon een normale (lees: perfecte) espresso.
Maal de verse koffiebonen (van Cobra Coffee natuurlijk). En zet de espresso zoals hierboven beschreven.
Terwijl je machine in 30 seconden de espresso maakt, schuim je de melk op. Perfect opschuimen levert een kan vol fijne schuim, microfoam heet dat. Dit schuim bevat alleen kleine belletjes en het oppervlakte is fluweelachtig.
Schenk nu het melkschuim in de koffie. In een kopje van 15 cl past het precies. Zie hoe 2/3 zich vult met koffie met melk en 1/3 schuim er bovenop.
Dus: terwijl je de espresso maakt schuim je de melk op. Melk en espresso zijn op hetzelfde moment klaar. Schenk de schuim in de koffie (en niet andersom).
Maak je een latte macchiatto, dan is ‘t net andersom. Eerst melk en dan de koffie bij de melk. Zie ook het kader ‘Toveren met zwaartekracht‘.
Americano
Lijkt nog het meest op ‘onze’ koffie. Zeg je in een espressobar dat je koffie wilt, dan krijg je een Americano. Bij een Americano wordt eerst de kop voor de helft gevuld met kokend water. Daarna wordt hier een espresso in gezet. Niet andersom.
Lijkt op een Lungo, maar is zachter van smaak.
Lungo
Wordt vaak verward met de Americano, maar is toch wezenlijk anders. Een Lungo is eigenlijk een espresso die net zolang mag doorlopen totdat de kop vol is. Hier wordt dus de 30 seconden extractietijdregel van de espresso overtreden. De straf op deze overtreding is een bittere vloeistof die vaag doet denken aan wat het had kunnen zijn.
Caffé Latte
De minst begrepen variant. Een Caffé Latte bestaat uit een espresso, dus die 30 ml, met 2 delen melk en een beetje melkschuim. Meer melk dan koffie dus. Daarom heet ‘ie ook wel café au lait. Bestel je een Latte, dan krijg je een Caffé Latte.
Wil je een serieuze Café Latte maken, zorg dan dat je koffiebonen zich hiervoor lenen. Voldoende krachtig en hoog in de zuren. Anders blijft er weinig van de koffie over.
Flat White
Een Flat White komt aardig overeen met wat we vaak een dubbele cappuccino noemen, alleen met minder schuim. Twee delen koffie, twee delen melk en beetje melkschuim. Gebruik gewoon je espressokoffieboon.
Deze is een stuk ‘sterker’ (wat dat dan ook mag betekenen) dan de Caffé Latte.
Latte Macchiato
Een kunstwerk in een glas, dat is de Latte Macchiato. Of kortweg Macchiato.
De Macchiato wordt vaak in een iets hoger smaller glas gemaakt. De koffie lijkt te zweven tussen het melk en het melkschuim.
De Macchiato bestaat uit relatief veel melk. Besteed daarom veel aandacht aan de kwaliteit van de espresso.
Wil je ook een Macchiato maken? Kijk in ons kader ‘Toveren met zwaartekracht’.
Toveren met zwaartekracht?
Bij een cappuccino schenk je melkschuim in de koffie. Dit melkschuim bestaat uit heel kleine belletjes. Microfoam wordt het ook wel genoemd. Als je te lang wacht, dan zal het microfoam uiteenvallen in melk en melkschuim. De koffie en de melk mengen onmiddellijk. Enkel het melkschuim, dat zich vanzelf afscheidt van de melk, drijft er bovenop. Het is bij een cappuccino belangrijk om een microfoam in de koffie te schenken. Daarom schuim je de melk op terwijl je espresso doorloopt (of pas daarna).
Bij de Latte Macchiato doe je ‘t precies andersom. Eerst de melk opschuimen, even laten staan en daarna de koffie bij de melk. Stapsgewijs:
- Schuim je melk in een kan. Maak gewoon een microfoam.
- Schenk het microfoam in een groot glas. Let op dat er nog ruimte in het glas blijft om de espresso toe te voegen.
- Laat de melk in het glas staan. Je zult zien dat de melk en het melkschuim binnen enkele seconden al twee lagen gaan vormen. Niet meer roeren of walsen!
- Zet nu je espresso.
- Schenk nu heel behoedzaam de espresso in het midden van het glas. Espresso is lichter dan melk en blijft op de melk drijven. tip: schenk voordat je de espresso in de melk giet eerst een paar druppeltjes kokend water in de melkschuim.
- Om het af te ronden leg met een lepeltje nog een klein dotje melkschuim op het gaatje die de espresso in het melkschuim heeft gemaakt.
Infographic
Omdat we ‘t zelf ook altijd vergeten hebben we de meest gebruikte, en hierboven besproken, varianten voor je in een infographic gezet.
Deze infographic geeft heel overzichtelijk de belangrijkste kenmerken. Print ‘m gewoon lekker uit en hang ‘m boven je bureau (boven je bed mag ook).
Je kunt m ook downloaden via deze link
